13 tips: Hoe zorg je ervoor dat je kat op de kattenbak gaat?

Je wilt graag dat je kitten of kat zijn behoefte doet op de kattenbak en niet overal in huis plast. De meeste katten gebruiken vanuit zichzelf de kattenbak om hun begraafbehoefte te voldoen. Een kitten leert het van de moeder als die de kattenbak gebruikt. Maar sommige katten zijn opeens niet meer zindelijk. Je vraagt je af waarom hij niet meer op de kattenbak gaat. Hoe zorg jij dat je kat de kattenbak (weer) gebruikt?

Dit heeft te maken met een aantal zaken:

1.  De plek van de kattenbak
2. De kattenbak zelf
3. De kattenvulling

De plek van de kattenbak

Tip 1: Laat zien waar de kattenbak staat

Zodra de kat in huis komt kun je hem laten zien waar de kattenbak staat. Bijvoorbeeld bij een verhuizing kan de kat vanuit de kattenbak zijn nieuwe woonplekje onderzoeken. Dan weten ze hoe ze weer terug moeten komen bij de bak. Ook als je de kattenbak verplaatst in je huis, is het handig om je kat hier één of meerdere keren op of bij te zetten. De meeste katten hebben daar al genoeg aan.

Tip 2: Niet te ver weg

Als je een groot huis hebt met kelder en zolder, kan het een lange tocht zijn om de bak te bereiken. Zeker voor een oudere kat of een kitten kan dit gewoonweg te ver zijn. Zorg dus dat de kattenbak bereikbaar is voor je kat. Eigenlijk moet elke verdieping minstens 1 kattenbak hebben. Denk daarbij ook om gesloten deuren!

Tip 3: Een veilig plekje

Als jij op de wc zit, wil je niet gestoord worden. Voor een kat geldt hetzelfde. Zet daarom de kattenbak niet bij looproutes of lawaaierige machines die plotseling aanslaan (zoals de wasmachine, droger of boiler).

Stoor je kat ook niet als hij op de bak zit. Leer dit ook aan je kinderen!. Geen klopjes op de deksel van de bak, niet aaien – bij sommige katten zelfs niet kijken. Kijken en staren is namelijk voor de kat erg agressief gedrag. Doe je dit wel, dan kan je kat de bak associëren met gevaar en ergens anders zijn behoefte gaan doen.

Zorg ook dat als je een kattenbak met kap hebt, de uitgang niet naar de muur wijst. Het is dan makkelijker voor andere katten degene op het kattentoilet te verrassen en in de hoek te drijven. Dit kan tot zodanige negatieve ervaring leiden, dat je kat de bak niet meer wil gebruiken.

Tip 4: Een comfortabel plekje

Een koude ondervloer, zoals in een kelder, kan onaangenaam zijn voor de kat. Ook een warme plek, zoals direct naast een kachel, is onprettig omdat het de geurtjes versterkt. In de kelder kun je er een oude handdoek onder leggen of een badmatje.

Tip 5: Niet bij het eet-, drink- of slaapplekje

Deze is echt mega-belangrijk. Katten zijn heel hygiënisch van zichzelf. Ze doen hun behoeften liever niet op de plek waar ze eten, drinken en slapen. Zet daarom de bak niet te dichtbij hun etensbakje, drinkfonteintje of slaapmandje. Alhoewel sommige er wel mee akkoord zullen gaan, kunnen andere katten juist op plekken in huis gaan poepen en plassen.

🤓 Bij oudere katten en kittens kan het soms wel handiger zijn om alle benodigdheden dichterbij elkaar te zetten.

De kattenbak

Tip 6: Het soort kattenbak

Sommige katten houden van privacy. Zij willen liever een bak met deksel (geen deurtje!). Angstige katten willen hun omgeving kunnen blijven zien vanuit een open kattenbak. Een zelfreinigende kattenbak kan de kat bang maken als hij aansluit terwijl de kat nog op de bak zit. Weet je niet goed wat je kat prettig vindt? Begin dan met een open kattenbak. Dit lijkt het meeste wat ze ook in het wild doen. En lees dit artikel nog even over de beste kattenbak.

Als je eentje met kap wil vanwege de geur, dan raad ik dit af: voor je kat ruikt het nog 20 keer zo erg! Wat vaker schoonmaken is dan beter, ook om te voorkomen dat je kat de bak gaat vermijden in de toekomst.

Deze kattenbak is veel te klein en raad ik af.

Ook de instap kan een probleem zijn. Voor kittens en oudere katten is een lagere instap fijner. Ook als je kat pijn heeft, zoals bij artrose, is een lage instap prettig. Bij een hoge instap kunnen ze er moeilijker inkomen, waardoor de drollies voor de bak liggen…

Ook de grote is van belang. Bij een grote kat, zoals de Maine Coon, is er genoeg ruimte nodig om te kunnen draaien. De lengte van de kat van kop tot uitgestrekte staart is het minimum. De breedte wordt bepaalde door de breedte van de kat. Kun je geen bak vinden die groot genoeg is voor jouw kat? Wees dan creatief: een speciebak (grote, zwarte ton) of een grote plastic opbergbak met een uitgesneden ingang kan ook prima werken!

🤓 Tip: Steekt jouw kat zijn kop uit de bak tijdens het gebruik? Dan is de bak waarschijnlijk te klein.

Denk ook eens aan het luikje. Sommige katten zien dit als ‘dichte deur’ en proberen niet eens in de kattenbak te gaan – ze lijken het principe niet te begrijpen. Zij doen hun behoefte dan voor de bak. Eigenlijk raad ik je sowieso aan om het deurtje er gewoon uit te slopen.

>>> Lees meer over de beste kattenbak

Tip 7: De hoeveelheid bakken

Een goede algemene regel is per kat 1 kattenbak +1. Dus bij twee katten heb je 2+1 = 3 bakken in huis. En dit moeten bakken zijn verdeeld door het huis. Twee bakken direct naast elkaar is nog steeds 1 locatie. En als beiden bakken in de bijkeuken in tegenovergestelde hoeken ook. Want er is maar 1 toegang naar de bijkeuken. Dus als de andere kat daar in de weg zit, tsja, dan kun je er niet meer bij.

Zelfs voor 1 kat kunnen 2 bakken noodzakelijk zijn. Sommige katten doen graag hun poepjes en plasjes op een andere plek. Voor Lapje heb ik nu 2 bakken. Beneden en op de eerste verdieping. En ik denk erover om op zolder nog een te zetten. Als oude senior en strammere pootjes kan ze zo altijd een geschikt plekje vinden.

Nu zijn er katten die op zich wel 1 bak willen delen. Maar bedenk als je maar 1 bak hebt, ze ook geen keuze hebben. Als het even kan, zou ik ervoor kiezen om toch een 2de bak erbij te zetten. Zelfs als achteraf blijkt dat ze hem niet gebruiken, zou ik toch aanraden hem te laten staan.

En heb je een kat die buiten de bak plast? Zet dan zeker extra bakken bij, misschien wel aantal katten + 2 extra bakken. Ga ook alsjeblieft direct naar de dierenarts voor een urine check en vraag eventueel een gedragstherapeut om hulp. Voor de juiste voeding bij blaasproblemen kun je bij mij terecht.

De kattenbakvulling

Tip 8: De juiste kattenbakvulling

Het ene kattengrit is het andere niet. Sommige katten zijn behoorlijk kieskeurig. De soort kattenbakvulling kan ervoor zorgen dat zij de bak niet (meer) gebruiken. Wat nog wel eens afschrikt:

• Silicaat korrels kunnen je kat afschrikken vanwege de synthetische, chemische geur. En het is hard aan de pootjes!
• Geurende korrels (levendel, babypoeder, etc) kunnen te sterk ruiken voor je kat. Ook dit is echt hard aan je pootjes.
• Houtkorrels die 'raar' zijn na kleikorrels en ook behoorlijk hard aan de pootjes. Zelf vind ik het ook erg stinken als er een plasje inligt!

Bij jonge kittens en bij overgenomen katten is het daarom handig eerst dezelfde kattenbakvulling te kopen als de vorige eigenaar. Zo zorg je dat de geur van de kattenbak nog steeds hetzelfde is en de kat de kattenbak kan vinden. Als je een kat hebt gehad die altijd buiten is geweest, kun je de bak ook vullen met tuinaarde.

Wil je wisselen van kattenbakkorrels, doe dit dan geleidelijk. Voeg steeds een beetje meer van het nieuwe grit toe over een periode van 1 à 2 week. Aan het begin kun je er een keuteltje van je kat inleggen voor geurherkenning. Als er geen negatieve associatie is met de bak, is dit meestal al voldoende.

Lees meer over kattenbakvulling.

Tip 9: Een keer per dag schoonmaken

Producenten houden ervan om te claimen dat hun kattenbakvulling wel heeeeel lange tijd mee gaat. Dat is heel mooi.... maar niet voor je kat. Want die zit in die stinkende troep. Wat als jij je eigen mensen toilet een week niet zou doorspoelen? Iel, iel, iel! No, thank you.

Je kat is een schoon dier. En zijn kattentoilet moet dat ook zijn. Als je wilt dat je kat de kattenbak gebruikt, moet je zorgen dat deze niet vies wordt. Afhankelijk van hoe intensief de bak gebruikt wordt, moet je ongeveer 1 tot 2 keer per dag de kakjes en plasjes verwijderen. Dat gaat met klonterend grit het makkelijkste.

De hele bak verschoon je bij niet klonterend grit eens per week. Bij klonterend grit kan dit eens in de 4-6 week, afhankelijk van hoe goed het grit is.

Een schone bak zorgt voor een blije kat!

Tip 10: Geen (chemische) geurtjes in en rondom de kattenbak

Misschien denk je: “De kattenbak stinkt zo enorm, misschien helpt een vulling met geurtje of een luchtverfrisser.” Voor jouw neus wel, maar voor je kat zijn neus is dit een verschrikking. Soms zo erg, dat hij de kattenbak helemaal niet meer gebruikt. Dus geen dennenboomgeur, babypoeder of automatische luchtverfrisser – maar liever gewoon vaker verschonen. Daar is je kat sowieso blij mee!

Nog iets hierover trouwens: Minie, de kat van mijn moeder, moest de laatste tijd toch zo overgeven. Nu spoten zij ook wat luchtverfrisser rond de bak. Mogelijk dat dit neerdaalde op Minie. En na het likken van zijn vacht... kreeg hij die troep dus binnen. Nog een hele goede reden dus om dit niet te doen!!!

>>> Lees tips voor een geurloze kattenbak

Tip 11: De hoeveelheid kattenbakkorrels

De algemene regel is 1,5 tot 2 centimeter aan kattengrit, maar ik denk dat iets meer beter is: minimaal 3-7 centimeter. Maar sommige katten zijn echte gravers en willen liever nog iets meer. Andere, vooral langharige katten staan hierom bekend, hebben juist liever iets minder en zelfs een stukje gladde ondergrond. Voor oude pootjes kan een iets dunner laagje fijn zijn. Experimenteer eens met de hoeveelheid grit in de bak als de ontlasting nu ervoor ligt.

Kattengedrag

Tip 12: Geef ze genoeg aandacht

Katten kunnen echt eigenwijs zijn – een beetje zoals mensen. Als je ze niet genoeg aandacht geeft, met ze speelt of ze aait, kan het maar zo zijn dat ze daarom niet op de kattenbak gaan. Probeer eens iets meer aandacht te geven. Vooral uitgebreide aaisessies als je kat dat kan waarderen, en vaker spelen. Dit werkt lekker ontspannend.

Hiermee bedoel ik overigens niet dat je kat uit jaloezie of wraak niet op de kattenbak gaat. Dit kennen ze niet - veel vaker is er toch meer aan de hand. Dat kan gedragsmatig of medisch zijn. Daarom is het belangrijk om ook contact op te nemen met een dierenarts en/of gedragscoach voor katten.

Tip 13: Als je kat ineens in huis plast

Als je kat plotseling overal in huis plast, kan er iets mis zijn met zijn gezondheid. Als er geen veranderingen hebben plaatsgevonden (verhuizing, nieuw kattengrit, stress in huis), doe je er verstandig aan de dierenarts een bezoekje te brengen. Dring aan op urine onderzoek en eventueel bloedonderzoek. Zorg dat medische oorzaken goed worden uitgesloten. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk deze stap is.

Lees meer: Help! Mijn kat plast in huis. Wat kan ik doen?