Wanneer mogen kittens weg uit het nest?

Kittens… Het liefst zou je die kleine ukkies vandaag nog meenemen naar huis. Maar dat is niet verstandig en voor 7 weken zelfs illegaal. Bovendien moeten ze nog een hoop leren. De gevolgen hiervan kunnen leiden tot latere angst en agressie problemen. Daarom is het heel belangrijk om te weten: Wanneer mag een kitten het nest verlaten? Maar ook: Hoe zie je het verschil tussen de leeftijd van de kleintjes?

De ontwikkeling: Twee belangrijke periodes om te socialiseren

Als je kijkt naar de lichamelijke en sociale ontwikkeling van de kat zijn er een aantal belangrijke punten in het leven van de kitten waarin ze leren. Beiden zijn belangrijk voor de ontwikkeling van je kat.

De eerste socialisatieperiode: Week 3 tot en met week 7 à 8

Vanaf week 3 worden de eerste stapjes gezet, gaan de oogjes open en wordt het gehoor steeds beter. Het is tijd om te verkennen, om te spelen, om zelf de kattenbak op te zoeken en vast voedsel te gaan eten. Allemaal onder het toeziend oog van mama.

Ook is dit dé periode om de omgeving te leren kennen: andere mensen, andere dieren en geluiden in het huis. Ze creëren sociale banden die later in het leven van pas komen. Dit gewenningsproces zorgt ervoor dat ze later minder/niet bang of schichtig zijn voor vreemde mensen of objecten.

Het blijkt dat hoe meer verschillende mensen even met ze komen kroelen, hoe beter ze het doen later in het leven.[1]

De tweede socialisatieperiode: Week 8 tot en met week 12 à 13

De kittens staan vaster op hun pootjes en leren rennen, springen en klimmen. In het spel oefenen ze hun jaagtechniek door elkaar te besluipen en bespringen.

Hierin is weer een heel belangrijke rol weggelegd om van elkaar te leren. Tijdens het jagen oefenen ze ook hun bijten en krabben om de prooi onder controle te krijgen. Hierbij worden ze ook gecorrigeerd door hun broertjes, zusjes en mama als ze te hard bijten of krabben. Soms met een piepje en soms wordt het hele spel stilgelegd.

Deze ‘vechtspelletjes’ duren vaak ongeveer tot en met de 12-13-14^de week (afhankelijk van de kat). Daarna monden ze steeds vaker uit tot serieuzere gevechten.[1]

Als ze deze periode niet doormaken (of er zijn geen nestgenootjes) dan zie je vaker spelagressie, waarbij je mensenhanden en voeten niet veilig zijn voor ‘aanvallen’. Dit kan tot bloedens toe zijn.

Vanaf 7 week?

Met 7 weken is het wettelijk toegestaan om een kitten uit het nest weg te halen. Ze eten dan zelf en zijn zindelijk, alhoewel er soms misschien ook ongelukje gebeurt – spelen is ook zo leuk!

In een goed huis hebben ze tussen de 2 en 7 week andere mensen leren kennen, waardoor ze vertrouwen hebben in hun omgeving.

Het nadeel is echter dat ze dan nog niet begonnen zijn aan hun tweede socialisatieproces. Dit kan later leiden tot spelagressie.

Vanaf 7 week? Nee, liever niet.

Ook vanaf 8 weken is om dezelfde reden nog niet verstandig, ondanks dat ze dan nog zo schattig zijn en velen de kitten graag al mee naar huis nemen.

Vanaf 9 à 10 week?

Vanaf 9 weken dalen de antistoffen van mamapoes en worden ze kwetsbaarder voor ziekten.

Vaak wordt nu de eerste enting gegeven voor katten- en niesziekte. Bij raskatten gebeurt dit standaard.

Een alternatief is titeren: Er wordt dan gekeken of de antistoffen van de mamapoes weg zijn, zodat een enting ook daadwerkelijk zin heeft.

Het nadeel is dat de tweede socialisatieproces nog voortduurt. Ook kan het zijn dat de titer uitwijst dat de enting beter nog even kan wachten en bovendien moet er vaak een boostvaccinatie na 4 weken gegeven worden.

Uit het nest vanaf 9 weken? Alleen als de nestsituatie niet ideaal is.

Wacht liever nog heel even, zodat je katje alle voordelen van het nest meekrijgt.

Als echter de nestsituatie niet optimaal is, dan kunnen kittens eventueel wel geadopteerd worden. Liefst wordt dit gedaan in tweetallen (of naar een plekje met anderen kittens), zodat ze nog steeds van elkaar kunnen leren.

Tussen 12 en 14 weken?

Bij raskatten wordt vaak de tweede vaccinatie op 13 weken gegeven en pas dan verlaten de kittens het nest (ook hier kan titeren weer handig zijn!).

Ook is dan de tweede socialisatieperiode min of meer klaar. De kittens hebben de vaardigheden die ze nodig hebben om vol vertrouwen de wereld tegemoet te gaan.

Vanaf week 14 neemt het speelgedrag vaak ook af en kunnen speelsessies uitmonden in serieuze gevechten. Ook worden ze vanaf dan weer minder onbevangen en verkennend.

Hoe langer, hoe beter gaat dus ook niet helemaal op.

Tussen 12 en 14 weken kunnen kittens prima het nest verlaten.

Het verschil tussen een kitten van 5/6 weken en 7/8 weken

Broodfokkers (mensen die kittens hebben om ze te verkopen) verkopen kittens vaak te vroeg. Voor 7 week mag dit wettelijk niet eens, maar vaak liegen ze over de leeftijd.

Het is ook moeilijk te zien wat het verschil is tussen een kitten van 5-6 week of een kitten van 7-8 week oud. Hier zijn een paar punten waarop je kunt letten.

Gewicht

Gewicht kan een idee geven. Kittens van 5/6 weken oud zijn grofweg tussen de 500 en 600, terwijl de 7/8 weken oude kitten meer richting de 700 à 800 gram gaat. Het gewicht is een vrij goede indicator voor de leeftijd tot een week of 10 (mits uiteraard niet zwaar ondervoed).

Dit geldt voor huis-tuin-en-keuken. Raskatten kunnen afwijken. Zo zullen Maine Coons een groter en zwaarder zijn.

Ook geldt dat katers zwaarder zijn dan poezen. In week 10 kan dit wel 100 gram verschillen.

Al deze mitsen en maren maken duidelijk dat gewicht niet de betrouwbaarste manier is om te bepalen hoe oud een kitten is.

Uiterlijk

• Blauwe oogjes: Vanaf 5/6 week verdwijnen de baby blauwe oogjes (bij raskatten kan dit langer duren). Vanaf 7 weken is de blauwe kleur meestal verdwenen.
• Staartje is relatief kort op 5/6 weken, deze komt meer in verhouding met het lichaam vanaf 7/8 week.

Gedrag

• Vanaf 7/8 week kunnen kittens zichzelf op temperatuur houden. Voor die tijd liggen ze meer bij mama en/of hun nestgenootjes om warm te blijven.
• Alhoewel steeds minder, drinken 5/6 week oude kittens nog bij mama. Vanaf 7/8 week zijn ze afgespeend en eten de voeding die mama ook kreeg.
• Kittens van 7/8 week kunnen rennen, springen en diepte inschatten zonder echt problemen. Bij 5/6 week gaat dit nog wat minder gecoördineerd.

Let op: Als de oogjes nog blauw zijn, ze liggen nog bij mama te drinken en ze lopen waggelend en niet ver van het nest, dan zijn ze niet veel ouder dan 4 week. Dit is nog veel te vroeg om het nest te verlaten.

Korte samenvatting

• Tussen 12 en 14 weken is ideaal voor een kitten om het nest te verlaten.
• Neem twee kittens – zeker als je ze meeneemt rond de 9 à 10 week. Dan kunnen nog veel van elkaar leren!
• Let goed op gedrag, uiterlijk en gewicht om in te schatten hoe oud de kittens zijn. Hier vind je een mooie fotoreeks om dit in te schatten.

Bronnen

Kitten Leeftijd: De ontwikkeling van kittens

[1] LICG: Socialisatie en leerproces van kittens