Thuis urine opvangen van je kat: hoe doe je dat?

Misschien heb je gemerkt dat je kat vaker naar de kattenbak loopt. Of plotseling meer drinkt en plast. Misschien zag je wat bloed in de urine, of je wilt gewoon een algemene gezondheidscheck doen. De urine kan dan veel vertellen. Helaas is het niet altijd mogelijk om dit begeerde urinemonster bij de dierenarts te verkrijgen.

Den dan krijg je de simpele vraag, met een lastige uitvoering: Kun je de urine van je kat thuis opvangen en langsbrengen?

Belangrijk vooraf bij het verzamelen van urine

Meerdere katten

Als je meerdere katten hebt, moet je zeker weten dat je de urine hebt van de juiste kat. Dat kan op zichzelf een behoorlijk uitdaging zijn.

Je kunt hiervoor twee dingen doen. De eerste optie is de betreffende kat tijdelijk op te sluiten. Hierbij geef je hem een bak. Water en natvoer kun je geven om de vochtopname te vergroten.

Helaas gaan sommige katten hierdoor in plasstaking, wat ze soms meer dan 24 uur kunnen volhouden. Niet echt ideaal dus. De tweede optie is daarom om juist je andere katten tijdelijk op te sluiten. Je betreffende kat kan dan vrij rondlopen en voelt zich meer op zijn gemak om zijn plas te doen.

Schoon materiaal: de bak, pipet en opvangbakje

Om kruisbesmetting zoveel mogelijk te voorkomen moet alles goed schoon zijn. Met water en zeep kun je de bak reinigen. Spoel vervolgens meerdere malen goed uit met heet water.

Ook het opvangbakje moet goed schoon zijn. Als je kat getest wordt op suikerziekte (glucose in de urine), dan kun je beter geen potjes gebruiken waar suiker ingezeten heeft.

Zo snel mogelijk analyseren: binnen 2 uur

Urine moet zo snel mogelijk geanalyseerd worden om het beste beeld te krijgen. Struviet bijvoorbeeld kan anders spontaan ontstaan en daardoor een vals positief beeld geven. In tussentijd kan het in de koelkast bewaard worden.

Thuis urine testen

Tegenwoordig kun je ook een heleboel zelf thuis testen. Zo hoef je niet steeds naar de dierenarts om bepaalde urinewaarden in de gaten te houden. Denk bijvoorbeeld aan de pH bij blaasgruis, glucose bij suikerziekte of eiwitten bij nierfalen. Dit is een goede manier om te monitoren hoe het met je kat gaat en sneller actie te kunnen ondernemen.

Wil je urine strips kopen, let dan goed op welke waarden ze testen. Bewaar ze donker en droog, aangezien licht en vocht je strips waardeloos maken.

Voorbeelden zijn

• B.Nagel (5,6 - 8,0 met stapjes van 0,1)
• Holisan Blemastrip (5,4 - 7,4 met stapjes van 0,4 [let op: de voorkant zegt iets anders, maar de binnenkant en beschrijving zeggen dit])
• Bonusan (5,6 - 8,0 met stapjes van 0,3).
• Combur heeft ook urinestrips die meerdere dingen meten (waaronder bloed), maar de pH waarde gaat met 1 pH als tussenstap, wat nog best groot is.

⚠️ Let op: Dit is niet bedoeld om zelf te diagnosticeren! Enkel om zelf thuis te testen hoe deze zaken ervoor staat, nádat de dierenarts een duidelijke diagnose heeft gesteld met de benodigde testen.

Bij de dierenarts urine opvangen

In sommige gevallen lukt het niet de urine op te vangen. De dierenarts heeft hiervoor vaak ook nog een paar trucjes die hij kan proberen. Daarvoor moet de blaas wel vol zijn.

Voor de afspraak is het handig om je kat tijdelijk de toegang tot de kattenbak te ontzeggen. Sluit hem op of sluit de deur naar de bak. Als je dit wilt doen, is het slim om met het maken van een afspraak rekening te houden met je eigen agenda, zodat je tijd hebt je kat tijdelijk op te sluiten.

Moet er gekeken worden of er sprake is van een bacteriële infectie?

Dan kan de dierenarts dit het beste doen aan de hand van een blaaspunctie (cystocentesis). De blaas wordt dan rechtstreeks aangeprikt.

Door urine op te vangen kan er makkelijk ‘vervuiling’ ontstaan: bacteriën komen dan na het opvangen van het monster in de urine en geeft een vals-positieve uitslag. Een blaaspunctie is daarin veel betrouwbaarder.

Hiervoor moet je kat soms even in de houdgreep wat ze vervelend vinden, maar van de prik zelf voelen ze amper iets. In verreweg de meeste gevallen is verdoving niet nodig.

Speciale niet absorberende kattengrind

De eerste manier is door het gebruik van speciaal kattengrind. Hiervoor zijn twee commerciële opties, maar er zijn ook huis-tuin-en-keuken oplossingen. Bij alle methoden is het handige om pipetjes te hebben om de plas op te zuigen en een schoon bakje.

Katkor korrels

Sommige DA’s hebben dit in de verkoop, maar je kunt het ook online kopen. Deze korrels nemen de urine niet op, maar het blijft erop liggen. Zo kun je met een pipetjes een urinemonster verkrijgen. Helaas vinden sommige katten de plastic korreltjes vreselijk voor pootjes en gaan er met geen mogelijkheid op.

Kit4Kat

Een meer zand achtige grit die net als Katkor het vocht niet opneemt, is Kit4Kat. Dit zand is wat minder hard voor de pootjes. Helaas hangt daar ook een prijskaartje aan.

Huis-tuin-en-keuken methoden

Andere methoden die je kunt proberen zijn gescheurde vuilniszak repen, bubblewrap of aquarium steentjes. Zorg wel dat je er een oogje op houdt, zodat je kat niet verstrengelt raakt met het plastic.

Plastic folie over het normale grit

Soms moet je wat creatiever te werk gaan. Bij deze methode plaats je eerst een klein beetje grit in de kattenbak. Vervolgens plaats je hierover de plastic folie. Je kunt een paar kuiltjes maken, zodat de plas zich daar verzameld.

Vervolgens kun je met een pipetje de urine opzuigen of je pakt de puntjes op en plaats het in een ziplock zakje (zie video). Helaas werkt deze methode minder goed als je een heftige graver hebt.

(Alleen het laatste stukje, waarin ze zegt ‘je kunt dit tot 24 uur bewaren in de koelkast’ ben ik het dus niet mee eens. Zeker niet als je op gruis wil testen, zoals struviet! Zorg dat de urine zo snel mogelijk geanalyseerd wordt.)

Lepeltraining: direct urine opvangen

Omdat de speciale korrels op den duur behoorlijk duur kunnen worden, is lepeltraining een langere termijn oplossing. Bovendien is het bij de juiste training ook minder stressvol voor je kat. Hierbij vang je de urine direct op met een soeplepel of bakje als je kat begint met plassen.

Daarvoor is vaak wel wat training nodig, want niet elke kat wil plassen waar je bij bent, laat staan dat je iets onder zijn kont schuift. Begin langzaam. Je gaat pas verder naar de volgende stap als je kat comfortabel is met de voorgaande. Geduld is de sleutel.

Stap 1: Haal de kap van de bak af en laat hem wennen dat je erbij bent als hij gaat plassen

Stap 2: Laat hem ruiken aan de soeplepel en breng deze langzaam naar achteren, richting zijn kont. Als hij onrustig wordt, stop je.

Stap 3: Herhaal stap 2 meerdere keren, een half uur tot uur na elkaar, zodat hij went aan die rare soeplepel bij zijn bips.

Stap 4: Schuif de lepel rustig onder zijn kont wanneer hij begint met plassen.

Als je de urine hebt opgevangen, kun je deze naar de dierenarts brengen of analyseren met je eigen urine strips.