Kunnen gezonde vetten struviet en oxalaat stenen helpen voorkomen?

Uit een nieuw onderzoek bleek dat vetzuren zoals arachidonzuur, EPA en DHA de kans op struviet en calcium-oxalaat stenen verkleind.   In een onderzoek gesponsord door Hills werd gekeken naar meervoudig onverzadigde vetzuren in het voer en het effect op verschillende urine karakteristieken, waaronder urine pH, specific gravity (SG) en relative supersaturation (RSS).

De urine pH daalde niet significant op het testdieet. Echter steeg de specific gravity voor het controledieet, terwijl die op het testdieet lager bleef. Door beiden, zo verklaren de onderzoekers, was ook de RSS lager voor zowel struviet als calcium-oxalaat stenen.   Dat betekent dat er minder van deze kristallen te vinden waren in de urine. Ze concluderen dan ook dat een verhoogde meervoudige onverzadigde vetzuren de kans op struviet en calcium-oxalaat stenen verkleind.

Waarom vermindert dit de kans op deze urine kristallen?

Het lijkt er niet op dat de vetzuren de urine pH waarden verlagen. Zodoende is dit op zichzelf niet voldoende om de struviet te beperken. Bovendien wordt de kans op oxalaat vergroot door een dalende pH waarde, terwijl in dit onderzoek juist blijkt dat de RSS hiervoor juist lager was.

Daardoor is het mogelijk dat de vetzuren een beschermende rol spelen in het ontwikkelen van de twee kristallen, misschien door het tegengaan van samenklonteren en/of de groei ervan.

Ook lijkt de verhouding tussen omega 6 (onder andere arachidonzuur) en omega 3 vetten (onder andere EPA en DHA) beter, namelijk 7:1 in plaats van 25:1. Tegenwoordig wordt gedacht dat deze verhouding (tussen 10:1 en 5:1) beter is voor de gezondheid.[1]   Daarnaast heeft arachidonzuur, wat overigens een essentiële vetzuur is, een ontstekende werking.[2] Dit is belangrijk om aan te geven dat er iets mis is in het lichaam, maar teveel is uiteraard niet goed. De balans met (onder andere) DHA en EPA (omega 3), aangezien deze juist een ontstekingsremmend effect hebben, strijden met arachidonzuur om dezelfde metabolische enzymen.[1]

Van de vetzuren DHA en EPA wordt dan ook aangenomen dat ze zowel ontstekkingsremmend werken als helpen bij het reguleren van één of meerdere immuun functies, zo stelt het onderzoek.

Wat betekent dit voor het voeren van je kat?

Niet alleen is het belangrijk te kijken naar de vetzuren en de verhouding tussen omega-3 en omega-6. Het is ook belangrijk te kijken naar de werkelijke hoeveelheden EPA en DHA in het voer. Helaas wordt dit bijna nooit genoemd (soms kun je het achterhalen door de fabrikant te mailen).

Helaas is kattenvoer juist vaak hoog in omega 6, maar laag in omega 3. Dit komt omdat mais hoog is in omega 6 en dieren die dit gevoerd krijgen zijn daardoor hoog in omega 6. Daarentegen zijn dieren die bijvoorbeeld lijnzaad of gras te eten krijgen hebben hogere proporties van omega 3.[3]

Tevens is het lastig om omega 3 goed te houden. Het wordt snel ranzig als het in aanraking komt met zuurstof. Dit is mede een reden om niet te grote zakken brok te kopen, want de kwaliteit van de micronutriënten vermindert snel.

Voor iedereen die een kat heeft die struviet of calcium-oxalaat heeft, raad ik allereerst aan een betere voeding te kiezen (kwalitatieve natvoer of rauw vlees). Vocht uit voeding is sowieso al belangrijk voor katten, maar als ze te maken hebben met blaasproblemen, is het van levensbelang. Als ze afkomen van een brok, kan omega-3 toevoegingen ondersteunen om de balans sneller te herkrijgen. Op basis van dit onderzoek zouden de problemen dan sneller kunnen verdwijnen.

Ter verduidelijking:

Ik raad geenszins aan om brokken slechts aan te vullen met omega-3 om gruis/stenen te voorkomen of op te lossen. Hiervoor is veel meer nodig, te beginnen met een voeding met 65%+ vocht, zoals natvoer of rauw. Voor de oplossing van struviet zijn bijna altijd verzurende stoffen nodig, die je zelf eventueel in de voeding kun toevoegen.

Lees meer: Voeding bij blaasgruis (struviet)

Bronnen van omega-3

Voor een goede bron van omega-3 zijn er diverse opties. Neem liever geen tabletten, want die hebben vaak hulpstoffen nodig die ook niet heel goed zijn voor je kat. Een olie is beter, het liefst in capsules vanwege de houdbaarheid. Tevens wil je graag de basis weten waarop het product gemaakt is.

Omega 3 komt heel veel voor in koud water vissen, zoals zalm, makreel, heilbot en haring.[3] Alhoewel in theorie dit allemaal bronnen goede bronnen zijn voor omega-3, is dit in praktijk een stuk genuanceerder.

• Makreel bijvoorbeeld bevat bijvoorbeeld veel kwik, omdat deze roofvis alle 'afvalstoffen' door middel van de food chain verzameld.
• Zalm bevat wat minder kwik, maar is serieus overbevist. Kweekzalm is overigens niet veel beter door de antibiotica die gebruikt wordt in die sector.

Een andere populaire optie is krill-olie. Echter is krill de voeding van vele andere dieren en is serieus overbevist. Alhoewel het dus min of meer 'schoon' is, heeft het wel serieuze duurzaamheidsgevolgen en bedreigen we hierdoor het bestaan van andere grotere diersoorten.

Welke omega-3 oliën kun je geven aan je kat?

Sardientjes zijn hiervoor een betere bron en een bijkomend voordeel is dat deze sneller groeien en minder overbevist zijn (dus duurzamer). Iceland Pet Omega-3 oil is op basis van sardines en ansjovis. Een specifiek nadeel van Iceland Pet dat het een fles is, die na opening snel kan bederven (ongeveer 2 week). Bewaar dit altijd in de koelkast.

Calamari (inktvis - 'squid') olie is een van de opties die overblijft wat betreft laag in gifstoffen en een kort leven, waardoor overbevissing veel minder een probleem is. "Docter's Best" heeft één op basis van calamari in capsules.

Degene die ik zelf gebruik is van PUUR. Deze zijn op basis van haring, tonijn, makreel en ansjovis. Deze zitten in capsules, waardoor oxidatie minder optreedt.

Bronnen

Hall, J. A., Brockman, J. A., Davidson, S. J., MacLeay, J. M., & Jewell, D. E. (2017). Increased dietary long-chain polyunsaturated fatty acids alter serum fatty acid concentrations and lower risk of urine stone formation in cats. PLoS One, 12(10), e0187133.

[1] Dr. Foster en Dr. Smith (PetEcucation): Omega Fatty Acids: Sources, Effects & Therapeutic Uses in Cats

[2] Dr. Foster en Dr. Smith (PetEduction): Special Nutritional Needs of Cats

[3] Dr. Kidd: Fatty Acids for Pet Skin and Haircoat Health

Over visolie: Dr. Tobias: The best omega-3 oil