Moet een senior kat speciale senior voeding?

Tegenwoordig wordt de gemiddelde huiskat al 14 jaar. Er zijn veel katten die zelfs de 20+ halen. Daarentegen worden wilde katten maar hooguit 5 of 6 jaar.

Hebben onze oudere katten dan ook speciale voeding nodig? Als je de diervoer fabrikanten mag geloven zeker wel. De meeste merken hebben toch zeker 1 senior variant. Wat betekent dat voor onze oudere huistijger?

Wat betekent “senior” op het label?

Teleurstellend, maar waar: eigenlijk niets.

Dat komt omdat het FEDIAF, het overzichtsorgaan van Europa, wel richtlijnen heeft opgesteld voor kittens en adult katten, maar niet voor senioren. Senioren worden niet eens gespecificeerd in hun voedingslijnen document.

Hierdoor hebben fabrikanten vrij spel in wat ze wel of niet in hun senior producten stoppen. Meestal zijn ze lager in eiwitten en fosfor. Dit heeft te maken met de vermeende afnemende nierfunctie van oudere dieren. Verder zijn er weinig algemene regels, en maakt iedereen het zijn eigen ervan. Senior voedingen verschillen eigenlijk niet veel van adult voedingen helaas.

Hebben oudere katten andere voeding nodig?

Ja en nee.

• Ja, omdat ze hun unieke voedingsstoffen nodig hebben.
• Nee, omdat het label 'senior' daar weinig mee van doen heeft.

Naast de leeftijd van de kat, speelt er nog iets anders een rol. Namelijk: hoeveel calorieën heeft de kat nodig?

Uit onderzoek van LaFlamme (2005) blijkt dat katten tot ongeveer 12 jaar steeds iets minder energie nodig hebben. Het lijkt af te nemen met zo'n 3% per jaar. Maar dan vanaf 12 à 14 jaar gebeurt er iets opmerkelijks: de energiebehoefte neemt weer toe.

Van calorie restrictie naar meer voeding

Velen denken dat calorie restrictie (minder voeding geven) zielig is. Maar een ingenieus onderzoek bij Labradors liet juist zien dat door minder te voeren, de honden bijna 2 jaar langer leefden. Bij katten zorgt overgewicht voor een 3 keer zo grote kans op overlijden bij katten ouder dan 8 jaar versus katten met een ideaal gewicht.

Wil jij je katje dus zo gezond mogelijk houden en ouder laten worden, dan is het van groot belang dat je weet wat voor gewicht gezond is voor jouw kat (hier lees je meer informatie).

Als je kijkt naar bovenstaande grafiek is het hopelijk ook duidelijk dat *voor de meeste katten* tussen 7 en 12 jaar geldt dat zij iets minder voeding moeten hebben. Maar vanaf 12 jaar, en zeker vanaf 15 jaar mogen zij juist wel iets extra's. Houdt je hier geen rekening mee, dan is de kans groot dat je kat gaat afvallen zonder dat er echt een medische oorzaak lijkt te zijn.

Waarom mogen katten vanaf 12 jaar meer eten?

Vetten

Naarmate je kat ouder wordt, en richting de 12 jaar kruipt, kunnen katten sommige stoffen minder goed opnemen. Zo kan 10 tot 15% van de katten tussen 7 en 12 jaar vet minder goed verteren. Vanaf 12 jaar neemt dat zelfs toe tot maar liefst 33% (1 op de 3 katten!) . Er wordt dan minder vet opgenomen in de dunne darm.

Dat kán gevolgen hebben voor de energie behoefte, als ook voor de essentiële omega-6 vetzuren. Dit betekent allereerst dat je kat minder energie opneemt. Het kan dat ie hierdoor gewicht verliest. Ook kan ie daardoor een slechtere vacht krijgen, want zowel omega-6 als omega-3 zijn belangrijk voor een mooie, glanzende vacht. Een linolzuur supplement kan zinvol zijn in deze gevallen.

Eiwitten

Bij sommige katten neemt ook de eiwitverteerbaarheid af. Dit is het geval bij 1 op de 5 katten vanaf 12 jaar. Dit betekent dat hij dat moeilijker kan opnemen, en dat er dus minder eiwit beschikbaar is voor de functies van het lichaam.

Eiwitten zijn mega belangrijk voor allerlei taken, waaronder de aanmaak van hormonen en het immuunsysteem. Daarnaast is het de bouwsteen van spiermassa. Dit betekent dus dat dit kan leiden tot verlies van spieren (tot zelfs ernstige sarcopenie) en vatbaarder zijn voor infecties én chronische ziekten.

"Plots" afvallen bij oudere katten.

Sommige katten gaan plots erg afvallen. Dat kan in combinatie gaan met eetlust verlies, maar dat hoeft niet. Als je wekelijks of minimaal maandelijks het gewicht bij houdt, heb je dit waarschijnlijk snel genoeg door om flink afvallen te voorkomen.

Bedenk: 100 gram afvallen zie je bijna niet, en kan snel van kwaad tot erger gaan. Alléén de weegschaal helpt je die kleine verschillen op te merken!

Zeker bij katten is dit zeer belangrijk, zodat je snel kunt ingrijpen. Dit is altijd een bezoekje aan de dierenarts waard. Laat dan ook direct een senior check uitvoeren, zodat je medische oorzaken uitsluit.

Krijgen katten nierfalen door eiwitten?

Vaak wordt aangeraden om de eiwitten flink te beperken vanwege angst voor nierfalen. Hierdoor wordt het soms zo streng beperkt, dat de oudere kat juist daardoor zijn spiermassa verliest en onvoldoende eiwitten binnenkrijgt om zijn immuunsysteem op peil te houden. Een averechts effect dus.

Een oudere kat die géén last heeft van nierfalen, waarbij geen eiwitten in de urine aangetroffen zijn en die verder gezond is, is er geen nood om de eiwitten drastisch te beperken. Wat wél slim is, is om het fosfor aan banden te leggen. Helaas is dat nu net iets wat lang niet alle fabrikanten vermelden op hun etiket, zelfs niet op "senior" voeding. Super zonde natuurlijk, maar het is niet anders.

Oudere katten hebben meer vocht nodig

Tot slot lijken katten vanaf 12 jaar meer te gaan plassen. Het lijkt erop dat dit komt omdat ze water minder goed kunnen vasthouden, zelfs als er geen bewijs is van verminderde nierfunctie.

Hierom is het extra belangrijk bij oudere katten de vochtinname te stimuleren. De makkelijkste manier daarvoor is vochtrijke voeding, zoals natvoer. Lukt dat echt niet, probeer dan eens liquid snack met wat extra water,

Is senior voeding nodig?

Zoals je net hebt kunnen lezen, hebben de oudere katten onder ons zeker wel speciale voedingsbehoeften. Als er ook nog sprake is van een ziekte, dan moet ook daar rekening mee gehouden worden.

Heeft het dan zin om een willekeurige senior voeding te nemen? Nee.

Deze kennen geen standaard, waardoor elke senior voeding weer anders kan zijn in voedingsstoffen. Helaas worden de eiwitten vaak beperkt, wat juist een minder goed idee is voor onze oudere huistijgers. Tot slot wordt er bij ‘senior voeding’ vaak geen onderscheid gemaakt tussen de 7 tot 12 jaar en 12+ groep, waardoor er ook geen onderscheid is in energierijke of juist energiearme voedingen.

 Voor jouw specifieke kat schiet dat dus weinig op. Kies dus een voeding die past bij jou kat vanwege zijn ingrediënten en analyses, en niet omdat het label zegt dat het past bij de leeftijd van je kat. Heb je daarbij hulp nodig? Kijk dan zeker eens naar de senior voerlijsten.

Bronnen

Böswald, L. F., Kienzle, E., & Dobenecker, B. (2018). Observation about phosphorus and protein supply in cats and dogs prior to the diagnosis of chronic kidney disease. Journal of animal physiology and animal nutrition, 102, 31-36.

Patil, A. R., & Perez-Camargo, P. G (2007). Effect of Nutritional Interventions on Longevity of Senior Cats.

Pérez-Camargo, G. (2010). Feline decline in key physiological reserves implications for mortality. Companion animal nutrition summit, focus on gerontology. Clearwater Beach, 5-11.

Laflamme, D. P. (2005). Nutrition for aging cats and dogs and the importance of body condition. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 35(3), 713-742.

Sparkes, A. H. (2011). Feeding old cats—an update on new nutritional therapies. Topics in companion animal medicine, 26(1), 37-42.