Vuurwerkangst bij katten: Tips voor minder vuurwerkstress

Met oud en nieuw steken we massaal vuurwerk af. Sommige katten vinden het allemaal wel prima. Anderen vinden het zelfs interessant: zij gaan eens lekker op de vensterbank zitten om de show eens goed te bekijken.   Maar er zijn ook veel katten die wat angstiger zijn van vuurwerk. Sommigen kruipen bij het hevige geknal rond 12 uur weg, anderen zie je al niet meer terug bij de eerste knal.   Omdat er heel wat vragen zijn rondom vuurwerkstress bij katten, heb ik tips verzameld om onze poezels zo goed mogelijk door het geknal van oud en nieuw te helpen.

Binnenhouden

Houd je kat binnen. Afhankelijk van waar je woont het liefst al een paar dagen tot een week voor 31 december. Vaak wordt er immers al vroeg (illegaal) vuurwerk afgestoken. Helaas zijn er nog altijd mensen die het grappig (??!) vinden vuurwerk naar dieren te gooien – of nog ergere dingen te doen.

Het is ook verstandig om je kat de volgende dagen nog even binnen te houden. Niet alleen wordt er ook in januari hier en daar nog wat afgestoken, maar tussen de rommel op de grond kan zomaar iets liggen wat nog niet afgegaan is.   Houd dus deuren en ramen gesloten. Denk ook om je kattenluikje als je die hebt!

Tip van  Praktijk voor Kattengedrag: Heb je een kat die gewend is zijn behoefte buiten te doen? Zet dan tijdelijk een open kattenbak met aarde neer, zodat het duidelijk is voor hem dat hij daar zijn behoefte in mag doen.  

Angstig gedrag

Angstgedrag is logisch. De harde knallen zijn bedreigend, dus reageert het lichaam met angst. Desalniettemin is het belangrijk dat we onze katten leren dat er niets aan de hand is of op zijn minst de angst niet versterken. Behandel ze daarom zo normaal mogelijk. Laat ze lekker hun gang gaan.

Geruststellen is wel prima. Een extra knuffel of aaitje, een zachtjes gesproken woord. Soms wordt aanbevolen het gedrag te negeren, maar ik denk dat als je kat bij jouw komt van troost, het goed is die te geven. De schrik- en angst respons is immers heel normaal, en wat geruststelling is juist helpend rustiger te worden.

Laat hem terugtrekken

Veel katten zullen zich terugtrekken wanneer ze bang zijn. Dit kun je faciliteren door een paar extra schuilplekjes te maken met mandjes of dozen (bijvoorbeeld onder het bed, in de kast, achter de bank). Laat ze zelf een schuilplekje kiezen. Probeer ze hier niet uit te halen of eruit te lokken.

Als je kat lekker bij je komt, hoef je dat natuurlijk niet te negeren! Je kunt ze normaal aaien en knuffelen. Of, als ze niet te angstig zijn, kun je ook lekker met je kat spelen ter afleiding!  

Deuren open of in een kamer opsluiten?

Afhankelijk van jouw kat kun je hem door het huis laten lopen of hem tijdelijk opsluiten in een kamer. Een minder bange kat vind het misschien fijn om zelf zijn plekjes te kunnen kiezen, terwijl het voor de bangere kat beter is om in de rustigste kamer (de badkamer bijvoorbeeld) te zitten.

Als je zelf bangig bent van vuurwerk, kun je je kat waarschijnlijk beter opsluiten. Zo slaat jouw stress niet over op je kat. Zorg natuurlijk wel dat hij alles heeft wat hij nodig heeft, inclusief schuilplekjes.

Een paar tips voor de kamer waar je kat zit:

• Zet het licht aan: Zo zijn de flitsen minder te zien.
• Sluit de gordijnen: Tevens om de flitsen te verminderen.
• Zet de TV of radio aan: Zo zijn de indrukken van buitenaf minder en is er ‘normaal’ geluid. Eventueel kun je het volume hoger zetten dan normaal.

Angst vermindering door alvast te wennen

Tegenwoordig is er ook de mogelijkheid om je kat alvast te laten wennen aan vuurwerk door middel van vuurwerk cd’s (of youtube, zoals deze vuurwerkgeluiden of deze van 30 minuten).

Je begint hiermee kort en zachtjes. Tijdens het afspelen geef je je kat een lekkere snack. Vervolgens zet je het volume steeds iets harder totdat je reactie ziet. Draai het iets terug; dit is het startvolume.

Verleng de afspeeltijd totdat je 10 minuten geen reactie krijgt. Vervolgens kun je het volume ietsjes hoger draaien. Speel tijdens de sessies met je kat of geef hem iets lekkers. Hierdoor wordt het geluid (en de flitsen) geassocieerd met iets leuks.

De sleutel is om dit langzaam op te bouwen. Daarom moet je hier makkelijk 2 maanden voor oud en nieuw al mee beginnen. Als je het verkeerd toepast, kun je je kat juist angstiger maken! Contacteer een kattenspecialist als je twijfelt. 

(Ben je voor dit jaar te laat? Begin dan alvast voor volgend jaar!) 

Eten geven net voor twaalf Op basis hiervan kun je ook de dagelijkse avondportie om vijf voor twaalf geven. Hierdoor zijn ze afgeleid. Ook wordt er iets positief gekoppeld aan het geluid.  

Middelen en sprays

Ook zijn er voldoende middelen er sprays die je kunt proberen. Niet elke kat reageert hier hetzelfde op, dus het is belangrijk het uit te proberen voor die tijd. Bovendien moeten de meeste middelen 1 à 2 weken voortijd in gebruik genomen worden voor echt resultaat.

Bach’s bloesem: Zorgt ervoor dat je kat iets dapperder wordt.

CBD olie (wietolie) voor dieren: Zorgt voor een gevoel van rust.

Zylkene®: Capsules met melkeiwit (alfa casozepine) dat rustgevend werkt.

Over ‘calm dieet’ Ik zou geen calm dieet aanbieden. Hierin zitten kalmerende stoffen (alfa casozepine, L-tryptofaan), dus in dat opzicht zou het hetzelfde doen als de voorgaande middelen. Maar verder is het voer zeer ongeschikt voor een kat qua ingrediënten en koolhydraten. Bovendien kan het wisselen van voer op zichzelf stress geven.

Wees je er wel van bewust dat dit de oorzaak niet wegneemt en dat je deze middelen vaak het best inzet in combinatie met training die de angst vermindert.

Medicijnen

Medicijnen zou ik alleen geven als het echt niet anders kan. Dit kan het geval zijn als de algemene gezondheid of veiligheid van je kat in gevaar komt. Sommige kunnen bij hevige angst bijvoorbeeld zichzelf tot bloedens toe bijten of eten door de paniek niet.

Naar mijn idee moeten medicijnen nooit preventief gebruikt worden. Dus alleen als je weet dat je kat echt helemaal in paniek raakt is dit verstandig. Als je net een nieuwe kitten of kat hebt, waarvan je dit niet weet, zou ik eerst het gedrag afwachten.  

Aprozalam

Aprozalam® is eigenlijk voor mensen, maar kan ook gebruikt worden voor katten. Het is een medicijn dat de gevoeligheid voor geluid vermindert en verdoofd. Het moet gegeven worden voordat je kat gestresst raakt. Het werkt ongeveer 8 uur. Vraag je dierenarts hoe, wanneer en hoeveel je dit moet toedienen (en/of kijk op dierenziekenhuizen.nl).

Gebruik je dit medicijn, dan moet je gedurende de nacht checken hoe het met je katje gaat.

Let op: Dit medicijn moet je ook vooraf proberen om de juiste dosering te bepalen en te kijken hoe jouw kat hierop reageert. Sommige worden er namelijk opgewonden van in plaats van rustig. Gebruik dit medicijn niet als je kat nier- of leverproblemen heeft, glaucoom (verhoogd oogdruk) of als je poes zwanger/zogend is.  

Let op: Geen spierverslappers!

Sommige dierenartsen schrijven nog steeds spierverslappers voor en in dierenwinkels wordt het nog steeds verkocht. Dit zijn middelen die acepromazine bevatten, zoals Vetranquil®, Calmivet®, Valium of Sedalin. Hierdoor wordt je kat gevoeliger voor geluiden, maar hij kan er niet op reageren.

Je kat lijkt rustiger, maar dat is ie niet. Omdat hij zich niet kan terugtrekken in een schuilplaatsje, wordt de angst alleen maar erger.   Overleg dus altijd met je dierenarts over het gebruik van medicijnen en welke medicijnen, maar zorg ook dat je je inleest over de middelen!