Drinken katten meer uit een waterfontein?

Katten drinken van nature maar weinig. Een van de dingen die gedaan wordt om dit te stimuleren is een waterfontein neerzetten. De theorie stelt dat het lopende water aantrekkelijker is voor je kat en dat hij daardoor meer gaat drinken.

Als ik Lapje bekijk die maar al te graag uit de kraan drinkt, denk ik dat daar best een waarheid in kan zitten. Ik heb het idee dat ze langer blijft staan om te drinken dan bij haar bakje, dus dan moet ze meer binnen krijgen toch? Zo zijn er meer anekdotische verhalen die aangeven dat een bewegende waterstroom het drinken lijkt te stimuleren.

Maar is dat ook echt zo?

Onderzoek: Drinken katten meer uit een fontein dan uit een waterbakje?

Als je naar video’s kijkt van katten die drinken uit een kraan of fonteintje, valt al snel op dat ze dit net zo inefficiënt doen als wanneer ze uit een bakje met stilstaand water drinken. Het kattentongetje is gewoon niet echt geschikt om grote hoeveelheden naar binnen te likken. [1]

Een kattentongetje om water te drinken: Niet erg efficiënt.

Maar mogelijk blijven ze langer staan of drinken ze vaker, waardoor ze toch meer vocht binnen krijgen.

Ik heb in totaal drie onderzoeken gevonden die hiernaar keken. Zij probeerden te bewijzen dat katten die waterfonteintjes tot hun beschikking hadden meer dronken en daardoor beter gehydrateerd waren.

De resultaten?

Die waren verschillend. Twee onderzoeken met lab-katten zagen geen significant verschil[2][3], terwijl het onderzoek met katten die in huis woonden wel verschil vond. [4]

LG = Lichaamsgewicht.  “Significant verschil” is een statistische term die aangeeft dat het verschil meer is dan je op basis van toeval mag verwachten.

Hoe kan het dat het ene onderzoek wel een significant verschil ziet en de andere niet?

Mogelijk dat kat-eigenaren in het onderzoek van Grant (2010) graag wíllen dat er een verschil, en daardoor meer vochtopname doorgeven dan dat er werkelijk is. Tevens is de omgeving minder gecontroleerd dan bij lab-katten, waarbij bijvoorbeeld een ander dieet (brok versus natvoer) en verschillende temperaturen in huis een rol kunnen spelen.

Daarnaast viel het Grant op dat de urine osmolality [5] niet significant verschilden, wat tegenstrijdig is met het idee dat deze katten meer vocht binnen zouden krijgen.

Hebben katten een voorkeur voor een waterbakje of een fontein?

Wat ook kan meespelen is dat sommige katten veel meer dronken uit de fontein, terwijl anderen er juist weinig uit dronken.   In het onderzoek van Pachel en Neilson (2010) wordt opgemerkt dat de variatie van water inname tussen de 9 en 250 ml per dag ligt. Dat is een behoorlijke brede range.

In het onderzoek van Grant (2010) wordt 1 kat verwijderd omdat hij agressief wordt van de fontein, terwijl na verwijdering van de fontein dit gedrag verdween. De houding tegenover de fontein lijkt dus een rol te spelen.

Uit een snelle vragenlijst via Facebook kwam ik erachter dat alhoewel geen van de katten agressief werd van de fontein, sommigen er wel alleen mee speelden of er bang voor waren. Logischerwijs zullen deze katten hun vochtinname niet verhogen als er een fontein staat door hoe ze reageren op de fontein.

Robbins en anderen (2018) meldden dat 3 van de 14 katten significant meer dronken uit ofwel het bakje, ofwel de stromende fontein ofwel de circulerende fontein.

Van links naar rechts: Een gewoon waterbakje, stromend ("flowing") en circulerend ("ciculating")

Conclusie? Katten kunnen een voorkeur hebben!

Al deze dingen samen leiden ertoe dat we (voorzichtig) kunnen spreken over individuele voorkeuren van katten. Dat hoeft overigens dus niet per se voor de fontein te zijn, maar kan ook juist voor stilstaand water zijn!

Daarom lijkt het verstandiger te zeggen dat het slim is om water om te drinken op verschillende manieren aan te bieden, waarbij de fontein één is voor het geval de fontein de voorkeur heeft van de kat. Zeker wanneer je kat nu lekker vind om uit de kraan te drinken, is dit het overwegen waard.

Het is echter géén vervanging voor het waterbakje.

Helpt de fontein dan om de urine te verdunnen?

Voor katten met blaasproblemen (zoals blaasgruis of ontstekingen) wordt vaak een drinkfontein aanbevolen. Als de kat meer vocht binnen krijgt, is de urine minder geconcentreerd met mineralen die kunnen samenklonteren en wordt dit eerder uitgeplast. Daardoor krijgen gruis en bacteriën minder kans om een probleem te vormen.

Zonet zagen we al dat gemiddeld gezien katten niet meer vocht binnen krijgen. Tevens bleek uit het onderzoek van Robbins et al (2018) dat er geen verschil was in urine volume (15 tot 16 ml) en Specific Gravity (1.051 tot 1.052). Ook het onderzoek van Grant (2010) ondersteunde niet dat de urine minder geconcentreerd was.

Echter kan de voorkeur van de kat voor een bepaalde waterbron de waterinname wel drastisch verhogen. Als je kijkt naar de gemiddelden per kat over 4 dagen uit het onderzoek van Pachel en Nielson (2010) zie je dat het per kat en bron behoorlijk verschilt.

Dit zijn de gemiddelden over twee dagen.

Zo drinkt kat 8 duidelijk liever uit het waterbakje (“still”), maar kat 3 en 4 verkiezen juist de fontein (“flowing”). Kat 5 lijkt niet echt een voorkeur te hebben. Kat 1 drinkt sowieso aanzienlijk meer dan kat 9 onafhankelijk of dit uit het waterbakje of de fontein is.

Vanwege deze resultaten kunnen we voorzichtig concluderen dat sommige katten veel meer drinken en dat de bron hierin een rol kan spelen.

Helaas werd in het onderzoek niet duidelijk welk effect dit had op de urine SG per individuele kat. Het kan zijn dat voor de katten die boven de 150ml per dag uitkomen dit wel invloed heeft gezien dat die hoeveelheid in andere onderzoeken de SG verlaagt door het geven van natvoer of door de toevoeging van zout.[6] In dit geval zijn dat met 3 uit de 9, dus houdt er rekening mee dat de meerderheid van de katten nog steeds onvoldoende drinkt.

Lees meer: Waarom katten vochtrijke voeding nodig hebben.

Of je kat meer drinkt uit een fontein, ligt aan zijn voorkeur

Als we kijken naar gemiddelden, lijkt een drinkfontein de vochtinname niet meer te stimuleren dan een ‘gewoon’ drinkbakje. Echter kan een individuele kat wel een (sterke) voorkeur hebben.

In dat opzicht is het handig om diverse opties aan te bieden. Als je kat het lekker vind om uit de kraan te drinken, dan is een fontein een goed idee. Zie je hem juist vaker buiten uit plassen drinken, dan wil je misschien liever voor een brede schaal met plantjes gaan. Likt je kat het van zijn pootje, dan is misschien een hoge vaas een idee.

Onthoud wel dat de meeste katten nog steeds onvoldoende drinken om de SG voldoende te laten dalen. Daarvoor kan natvoer helpen om de vochtinname drastisch te verhogen. Zeker bij katten met blaasproblemen is dat aanbevolen.

Op zoek naar een waterfontein voor je kat? Neem hier een kijkje.

Bronnen

[1] Voor een duidelijker beeld hoe katten drinken, raad ik je aan op YouTube eens te zoeken op “Slow Motion drinking Cat”. Een van mijn favorieten is deze Hond versus Kat video. Dit is de kat die steeds het water mist.

[2] Pachel, C., & Neilson, J. (2010). Comparison of feline water consumption between still and flowing water sources: a pilot study. Journal of Veterinary Behavior, 5(3), 130-133.

[3] Robbins, M. T., Cline, M. G., Bartges, J. W., Felty, E., Saker, K. E., Bastian, R., & Witzel, A. L. (2019). Quantified water intake in laboratory cats from still, free-falling and circulating water bowls, and its effects on selected urinary parameters. Journal of feline medicine and surgery, 21(8), 682-690.

[4] Grant, D. C. (2010). Effect of water source on intake and urine concentration in healthy cats. Journal of feline medicine and surgery, 12(6), 431-434.

[5] Net zoals de Specific Gravity (SG), alleen dan niet beïnvloed door de grootte van de kristallen. De SG zegt iets over de concentratie van mineralen in het vocht (urine): hoe hoger het getal, hoe geconcentreerder de urine.

[6] Buckley, C. M., Hawthorne, A., Colyer, A., & Stevenson, A. E. (2011). Effect of dietary water intake on urinary output, specific gravity and relative supersaturation for calcium oxalate and struvite in the cat. British journal of nutrition, 106(S1), S128-S130.

Post, M., Bosch, G., & Thomas, D. G. (2016, October). The effect of changing moisture levels of dry extruded and wet canned diets on physical activity in cats. In Waltham International Nutritional Sciences Symposium WINSS (pp. 23-24). Waltham Centre for Pet Nutrition.

Hawthorne, A. J., & Markwell, P. J. (2004). Dietary sodium promotes increased water intake and urine volume in cats. The Journal of nutrition, 134(8), 2128S-2129S.